सुन्तला खेतीमा औंसा कीराको प्रकोप, किसान चिन्तित

सुन्तला खेतीका लागि पकेट क्षेत्र मानिएका पर्वत जिल्लाको मोदी गाउँपालिका–२ देउपुर, फलेवास नगरपालिका–१० कुर्घा, वडा नं ११ पाङराङ, र पैँयू गाउँपालिका–३ त्रिवेणीमा औंसा कीराको प्रकोप फैलिएको छ। एक सातादेखि देखिएको प्रकोपले पाक्ने बेलाको सुन्तला झर्न थालेको र हाँगा सुक्न थालेपछि किसानहरू चिन्तित छन्।

देउपुरका किसान भूमिराज शर्माले असिना र खडेरीबाट बचेको सुन्तलामा कीराको प्रकोपले आम्दानीमा ठुलो क्षति पुर्‍याएको बताए। देउपुरका तीन सयभन्दा बढी किसान व्यावसायिक रूपमा सुन्तला खेती गर्दै आएका छन्, जहाँ गत वर्ष मात्र पाँच करोड रुपैयाँको सुन्तला बिक्री भएको थियो। माछापुच्छ्रे सुन्तला उत्पादक समूहका अध्यक्ष दाताराम चापागाईंका अनुसार यस वर्ष ५० प्रतिशत बोटमा कीराको प्रकोप फैलिएको छ।

पछिल्ला वर्षहरूमा उस्तै समस्याहरू दोहोरिरहँदा कृषि ज्ञान केन्द्रले तालिम र विषादी वितरण गरे पनि यस वर्ष कीराको प्रकोप झन् गम्भीर बनेको छ। किसान लालु चापागाइँले कीराका कारण धमाधम सुन्तला नष्ट भइरहेको बताए। पर्वतमा उत्पादित सुन्तला पोखरा, काठमाडाैं, नारायणगढ र बुटवलजस्ता मुख्य बजारसम्म पुग्ने गर्छ, तर यसवर्ष व्यापारीहरू सुन्तला किन्ने आउन नपुगेको बताए।

कृषि ज्ञान केन्द्रका बाली संरक्षण अधिकृत शङ्कर पौडेलले औंसा कीराको कारणले सुन्तला झर्ने समस्या देखिएको पुष्टि गरे। उनले अघिल्लो वर्ष बाँडिएको विषादी सही रूपमा प्रयोग नगरेका कारण समस्या बढेको बताए। यसवर्ष उत्पादनमा पनि कमी आएको छ। ग्रिनिङ रोग, सूक्ष्म खाद्य तत्वको कमी, र अन्य रोग कीराहरूले समस्या थप जटिल बनाएको बताए।

स्थानीय किसान भूमिराज शर्माका अनुसार, समुद्री सतहदेखि एक हजार तीन सय मिटर उचाइभन्दा तल सुन्तला उत्पादन घटेको छ। कृषि ज्ञान केन्द्रले थप क्षति रोक्न किसानहरूलाई छिटो सुन्तला टिपेर बजार पठाउन आग्रह गरेको छ। साथै, झरेका सुन्तलालाई प्लास्टिकमा जम्मा गरेर नष्ट गर्नाले कीराको चक्र टुट्ने भएकाले त्यस्तो विधि अपनाउन सुझाव दिएको छ।

गत वर्ष सुन्तला बिक्रीबाट पर्वतका किसानहरूले २५ करोड रुपैयाँ आम्दानी गरेका थिए। तर, यसवर्ष कीराको प्रकोपका कारण उत्पादन र आम्दानी दुबै घट्न सक्ने चिन्ता छ।